Bij de Recode Podcast was onlangs Chris Hughes te gast, een van de oprichters van Facebook. Hij vertelde interviewster Kara Swisher over een opiniestuk dat hij schreef in de New York Times waarin hij adviseert om de macht van zijn oude vriend Mark Zuckerberg te verminderen door het bedrijf in stukken te knippen.

Volgens Hughes, die samen met Zuckerberg studeerde, moet de overheid de aankoop van WhatsApp en Instagram ongedaan maken en is het verstandig dat de overheid de manier waarop Facebook data verzamelt aan banden legt. Het interessante is dat hij niet gelooft dat zijn vriend kwaadaardige bedoelingen heeft, maar de macht is 'zonder precedent en on-Amerikaans'.


Oprichting 2004
Hughes was betrokken bij de oprichting van het bedrijf in 2004 en verliet het drie jaar later om mee te doen aan de presidentscampagne van Barack Obama. In zijn opinieverhaal zet hij uiteen dat Facebook teveel macht naar zich toetrekt, niet alleen door de concurrentie te kopen, maar ook door te weinig ruimte te bieden aan andere bedrijven. Het nieuwe algoritme laat bijvoorbeeld video's van Facebook zelf eerder zien op de nieuwsfeed dan die van YouTube en Vimeo.

Bovendien komt Zuckerberg in zijn ogen altijd met gekopieerde diensten zoals Stories, een imitatie van Snapchat die werd geïntroduceerd nadat hij Snapchat niet in handen kreeg in 2013. Daardoor kunnen concurrenten volgens Hughes nooit geld ophalen voor innovaties, ze weten immers dat Facebook een eigen versie op de markt gaat brengen waarvoor ze altijd een enorm publiek kunnen vinden.

,,Als een markt gedomineerd wordt door één bedrijf neemt het aantal start ups af. Dat zie je terug in search (gedomineerd door Google) en e-commerce (gedomineerd door Amazon). In gebieden waar je die dominantie niet hebt is genoeg innovatie zoals in de markten van arbeidproductiviteit (Slack, Trello, Asana), vervoer (Uber, Lyft) en cryptocurrency (Ripple, Circle).''

Europa als voorbeeld
Hij ziet de Europese GDPR-regels als een voorbeeld voor de manier waarop de overheid de markt kan beschermen op het gebied van privacy. Ook vindt hij trouwens dat de overheid wat grenzen kan stellen aan 'freedom of speech' die ervoor zorgt dat alleen de huisregels van Facebook de lezers en kijkers beschermen tegen - noem het - bagger.

,,We hebben ook grenzen aan het roepen van 'brand' in een druk theater, kinderporno en het verspreiden van foutieve informatie om de aandelenmarkt te beïnvloeden. Er is toch geen fundamenteel recht nodig om anderen lastig te vallen of voor livestream geweld?''

Zijn betoog komt erop neer dat het simpelweg gevaarlijk is als de macht van drie van die grote social media bedrijven in handen is van een persoon. Hij vindt het echt een denkfout dat de aankoop van Instagram en Whatts App door Facebook is goedgekeurd. Die macht van Zuckerberg is veel grote dan wie dan ook in de publieke en private sector.

,,De directie werkt meer als een adviesorgaan. Mark kan in zijn eentje beslissen over wat mensen in hun newsfeed zien en welke privacyregels er worden gehanteerd.,, Bovendien bepaalt hij in zijn eentje of een filmpje of verhaal voldoet aan de eigen regels over geweld. Mark (de mannen bezochten elkaars bruiloft) is een goed en aardig persoon, maar ik ben bang dat zijn focus op groei ten koste gaat van veiligheid en focus op clicks. Ik ben teleurgesteld in mezelf en het hele Facebook-team dat er niet is nagedacht over de manier waarop de nieuwsfeed onze cultuur verandert, verkiezingen beïnvloedt en de macht geeft aan nationalistische leiders. En ik ben bezorgd dat Mark zich heeft omringd met een team dat zijn meningen verstrekt in plaats van die uit te dagen.''

Aardig zijn, maar toch macht willen
Het gesprek tussen Zwisher (SO naar haar want….heel goed) en Hughes is interessant omdat ze graag een beetje doorvraagt en daardoor hypotheses naar bovenhaalt die wij misschien over het hoofd zien. Bijvoorbeeld dat Zuckerberg inderdaad heel aardig kan zijn, maar tegelijk ook veel interesse heeft in groei.

Hughes zegt Zuckerberg inderdaad te kennen als een hele aardige man, maar tegelijk ook iemand die niet voor niks in de collegebanken interesse had in de Romeinse keizers. Ook vraagt ze naar de tegenstelling in Hughes pleidooi, namelijk dat hij nooit meer hoefde te werken door zijn aandelen en het bedrijf opeens hard aanpakt terwijl hij wel genoten heeft van de inkomsten. Had hij dat niet eerder moeten doen? Zijn: 'Ik doe veel voor goede doelen' is een beetje flauw.

Conclusie
Ook als je gelooft in de vrij markteconomie en in ondernemerschap is het goed om na te denken over de hoeveelheid macht die je toestaat aan één persoon en/of bedrijf. Zeker als die persoon de baas is van media-ondernemingen en er geen redactiestatuut nodig is (want officieel geen mediabedrijf, maar doorgeefluik).

Op die manier krijgt die persoon immers direct toegang tot een publiek en dan moet je automatisch de vraag stellen hoe je omgaat met die directe toegang tot de media. Er is niks mis mee als je een klein deel van het grote publiek een beetje kan beïnvloeden op die manier, maar als jouw publiek bestaat uit zo'n de hele wereldbevolking dan wordt het tijd om wetten te bedenken die dat publiek beschermen. Wij willen misschien de noodzaak van die wetten laten afhangen van de vraag of we die persoon een beetje vertrouwen qua goede bedoelingen, maar dat is eigenlijk niet zo relevant, zegt Hughes en daar heeft hij een punt.