Candid. Platform
for growth.

'Retailers moeten hun businessmodel aanpassen aan de nieuwe werkelijkheid'

winkelendenhaagklein

Dat blijft een interessante vraag: hoe zal de retailwereld eruitzien als we straks weer een beetje opkrabbelen van deze crisis? Retailconsultant Frank Quix gaat ervan uit dat er heel veel gaat veranderen de komende tijd.

Ook in de retailwereld heeft de coronacrisis veel impact (en niet altijd negatief). Volgens het CBS nam de totale omzet in de detailhandel in het derde kwartaal met 9,2 procent toe in vergelijking met 2019, waarvan online zelfs met 38,3 procent. Supermarkten doen het goed (plus 6 procent) en datzelfde geldt voor doe-het-zelf-zaken en keukens (plus 18,7 procent). Schoenen- (-4,9 procent) en kledingzaken (-3,4 procent) hebben het zwaar. Tegelijkertijd hebben de steden het natuurlijk lastig met de mindere reisbewegingen van de consumenten en het sluiten van de horeca.

Passantenanalist Locatus schrijft aardige blogs over de effecten van de lockdowns op de bezoekersaantallen en daar zie je dat er stukken minder mensen in de steden rondlopen. Nog maar de helft van het aantal mensen wandelt door de winkelstraten in vergelijking met de tijd voor maart, toen alles anders was. Uit de blog van Gertjan Slob, directeur bij Locatus: ,,Komend anderhalf jaar zullen wellicht zo'n 30.000 retailers (zowel winkels, horeca als diensten) hun winkel op de huidige plek sluiten. Dat aantal winkels zal echter niet leeg komen te staan. Vanuit het verleden zien we dat tegenover deze sluitingen ongeveer 85 procent openingen staan. Als we dat cijfer hanteren zou dat betekenen dat uiteindelijk 15 procent, oftewel 5.000 panden, daadwerkelijk leeg komen. Op dit moment staan 16.500 panden leeg. Of het herstel van de winkelgebieden vergeleken mag worden met vorige recessies weten we nu niet. Maar onze best mogelijke schatting is dat eind volgend jaar zo'n 21.500 panden leeg staan. Dat is een leegstandspercentage van 9,9 procent".

'Online' dat steeds belangrijker wordt, steden die minder druk zijn en de horecazaken die hun deuren moeten sluiten. De functie van de stad, die volgens alle kenners zou uitgroeien tot dé trekpleister, zal mogelijk veranderen. Daarom vragen we Frank Quix, die met zijn bureau (Q&A) voor grote retailers werkt, naar zijn verwachtingen voor de toekomst.

Kan jij vertellen met welke vragen grote retailers nu zitten?
,,Die vragen kun je verdelen in twee soorten: wat heb je op de korte termijn nodig om te overleven op basis van de regels van de overheid? Op de lange termijn is de vraag: wat zal er de komende twee jaar aan het consumentengedrag blijvend veranderen en hoe spelen we daar op in?''

Welke kant denk je dat het op gaat veranderen?
,,De belangrijkste pijler om je vóór Corona te onderscheiden was de beleving. Maar offline is die experience nu voorlopig verleden tijd; je wilt helemaal niet dat mensen lang in jouw winkel blijven hangen en met veel mensen komen. Je wilt dat ze met weinig mensen komen en snel weer weggaan. We schalen dus de fysieke beleving af, maar digitaal moeten we daarin juist opschalen en dan heb je het over 'digital engagement'. Je moet dus online aan het begin van de klantreis een beleving aanbieden en in de winkel kan digitaal helpen om effectief en efficiënt zaken te doen. Daarnaast zal er meer aandacht zijn voor gezonder en veiliger leven en hebben retailers daarin een rol.''

Wat vind je daar een voorbeeld van?
,,Neem bijvoorbeeld de app van Albert Heijn, waarin je jouw boodschappenlijst kan bijhouden. Wij zijn thuis flexitariërs, dus twee keer in de week eten we vegetarisch. Ik kan dan in de app een vegetarische maaltijd uitzoeken; dan komt alles in mijn boodschappenlijst en ik zoek een rustig moment om te winkelen. De journey is dus heel efficiënt, maar die app biedt ook een beleving. Je moet steeds meer in soortgelijke ecosystemen gaan denken en je kan je voorstellen dat AH en Bol nog meer met elkaar geïntegreerd kunnen worden.''

Kan je dat voor alle soorten retailers doen?
,,Jumbo en HEMA zouden dat ook prima samen kunnen, maar je gaat natuurlijk denken in platforms op basis van het gemak voor klanten; een ecosysteem voor de boodschappen, een ecosysteem voor de kleding et cetera. Ik kan me voorstellen dat Ikea dat ook kan doen voor de woninginrichting en dat Zalando gaat samenwerken met heel veel fysieke retailers. Er is overigens wel een grens aan de hoeveelheid partijen die dit kunnen want je moet ook schaal hebben en de budgetten om dit te doen. Lokale retailers zullen dus samenwerking met platformen moeten zoeken.''

Je hebt het over de effecten op de retailwereld, maar denk je niet als er straks een vaccin is, dat alles weer normaal gaat worden?
,,Ik vrees dat het langer duurt dan wij gaan denken. Ik heb veel retailers gesproken en een van hen, Ben Cornelisse van Kamera Express, zei bijvoorbeeld: als je niet weet hoe lang het duurt dan moet je er strategisch mee omgaan. Ofwel, je moet aan de lange termijn denken. Retailers moeten het echt anders gaan doen, moeten hun businessmodel echt aanpassen aan de nieuwe werkelijkheid. Wij als bureau geven bijvoorbeeld opleidingen, doen inspiratiereizen naar het buitenland en organiseren events. Dat kan allemaal niet meer dus moeten we nadenken over hoe we onze business draaiende houden in 2021 en 2022. Onze klanten moeten dat ook.''

Waar zit die aanpassing nog meer in de retail?
,,Vooral in hoe de verhouding tussen online en offline zal liggen. Vergeet niet dat online een duurdere manier van verkopen is; hoe ga je die twee op elkaar afstemmen? Veel retailers hebben die digitaliseringsslag nog niet helemaal gemaakt. Wat bijvoorbeeld belangrijk is, is dat je digitale groei via een distributiecentrum anders regelt. Stel dat je 70 fysieke winkels omzet en je haalt 20 procent van je omzet digitaal vanuit één distributiecentrum. Als je in een winkel een corona-uitbraak hebt, is er nog niet zoveel aan de hand, maar als dat in dat distributiecentrum gebeurt, lig je eruit. Onderzoek of via die winkel de online distributie kan plaatsvinden of deel kan uitmaken van het proces via 'click en reserve', 'click en collect' of zelfs 'ship from store' is zeker van belang..''

Wat verandert er concreet in de binnenstad?
,,Grote steden laten een bezoekersverval zien van 75 procent. En als je dan bedenkt dat daarvan maar 90 procent echt winkelt, dan weet je wat er aan de hand is. Eerst had je dus 100 bezoekers en daarvan kon je iets met 90 mensen en nu heb je daar nog een stuk of 15 of 20 van over. Dat maakt het lastig. Je moet zijn waar de relevante traffic is en dat geldt ook voor online. Wat betreft fysieke locaties zien we nu dat het lokale bezoek veel minder terugval laat zien dan de grote steden.''

Dat is ook bizar toch? Als ik alle verhalen van retailstrategen uit 2019 lees dan staat er overal 'de stad heeft de toekomst' en nu hebben locaties als Purmerend, Houten, Zeist en Leidschendam weer toekomst. Of niet?

,,Soms moet je je fouten toegeven, want ik zei altijd: er is nog maar plek voor twintig grote steden, maar grote steden zijn dus niet bestand tegen het virus. De eigenaar van Blokker, Michiel Witteveen, vat het op de beste manier samen; dichterbij is de nieuwe bestemming.'' 

By accepting you will be accessing a service provided by a third-party external to https://www.candidplatform.com/

Be Candid,
it’s contagious.

Candidness is the quality of speaking with
honesty and authenticity. Our Candid editorial
team shares stories that matter on media, data,
marketing, creativeness and technology.